پلان استراتیژیک پنج ­ساله پوهنحی ادبیات و علوم بشری پوهنتون فاریاب (1399- 1403)

23

پیشگفتار رئیس پوهنحی ادبیات و علوم بشری پوهنتون فاریاب

پلان استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری مجزا از پلان استراتیژیک پوهنتون فاریاب و وزارت محترم تحصیلات عالی نبوده؛ بلکه با هماهنگی آن تدوین گردید و فعالیت ­های انکشافی پنج سال آیندۀ پوهنحی ادبیات و علوم بشری را در چهار بخش، برنامه های مدیریتی، برنامه های علمی، معقول سازی و برنامه های زیرساختی، از سال 1399 الی 1403 هـ ش  مبتنی بر استراتیژی ملی انکشافی کشور و پلان استراتیژیک دوم وزارت تحصیلات عالی تصریح می­سازد. 

                 پلان استراتیژیک کنونی اولین پلان پوهنحی ادبیات و علوم بشری است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در بخش­های معیاری نمودن و دیتابیس کتابخانه، تجدید کریکولم درسی، ایجاد سیستم کریدت، برنامه شبانه، ظرفیت سازی کادرهای علمی و بهبود تکنالوژی معلوماتی، آموزش آنلاین برای محصلان، ایجاد کتابخانه در سطح پوهنحی و انکشاف توامیت ها، دستاوردهای قابل ملاحظه­یی داشته است؛ مگر در بخش تحقیقات علمی، ارتقای کیفیت تدریس، جذب مساعدت های مالی و ارائه خدمات بهتر، داشتن صنف معیاری، بازسازی و نوسازی پوهنحی و عدم دسترسی به انترنت دستاورد محدود و کمتر می­داشته باشد. در این پلان کوشش شده است تا برنامه­های منسجم در تمام ساحات بالاخص قسمتی که دستاورد کم­تر بوده، مد نظر گرفته شده است.

                 این سند معتبر وسیله ای است که ما را در جهت شگوفائی علمی و رسیدن به اهدف متعالی کمک نموده تا در برابر نیازهای قانونی محصلین در جهت خدمت به ایشان مسوول و پاسخگو باشیم. شرایط و زمینه رقابت علمی را ایجاد نموده تا نقاط قوت را در پوهنحی جستجو نموده و آنها را تقویت نماییم و از جانب دیگر کاستی ها و ضعف ها را جستجو و به نقطه قوت تبدیل نماییم.

               با تطبیق موفقانه پلان کنونی، می­توان به دستاوردهای قابل ملاحظه­یی در عرصه های؛ چون، پیشرفت علمی، ارتقای کیفیت تدریس، ارتباطات، ایجاد برنامه های جدید، ایجاد و توسعه زیر ساخت­های فزیکی و علمی، شایسته­گی و مهارت مسلکی اعضای محترم کادر علمی و کارمندان دست یافت. امروز نسبت به گذشته، تعهد و اراده بیشتر برای تطبیق برنامه­های انکشافی، مساعد بودن زمینه­ی کار، دسترسی به اطلاعات و رسانه ها، راه یافتن فارغ التحصیلان به بازار کار و همچنان رابطه­ی افغانستان با دنیای خارج، هیئت رهبری پوهنحی ادبیات و علوم بشری پوهنتون فاریاب را جهت تربیه سالم اولاد وطن امیدوار و معتهدتر از دیروز می­سازد. 

ساختار برنامه­ی استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری

         چارچوب برنامه­ی استراتیژیک پوهنحی ­ادبیات و علوم بشری درسه مرحله و هفت گام مطرح شده­است که به شرح ذیل می­باشد:

مرحله­ی اول

          مرحله اول تدوین برنامه­ی استراتیژیک بوده که با مقدمه شروع می شود. این بخش شامل ضرورت و اهمیت برنامه­ی استراتیژیک، معرفی مختصر، وظایف و فعالیت­ها می­باشد. در قدم دوم مرحله­ی تدوین، شامل تعیین دیدگاه، تعیین مأموریت، تعیین ارزش­هــا و اهــداف استراتیژیک دیپارتمنت ها می­شود. گام سوم دو قسمت دارد؛ یکی از قسمت­هــا مربوط به تحلیــل عوامل محیطی است، و قسمت دوم شامل اولویت­هــای برنـامه­ی استراتیژیک پوهنتون فاریاب می­شود. گــام چهـــارم مشمول انتخاب استراتیژی­های ممکن، تعیین اولویت استراتیژی­ها و در نهایت تعیین اولویت استراتیژیک می شود.

مرحله­ی دوم

            مرحله دوم اجرای استراتیژی است که شامل گام پنجم می شود. این گام شامل تعیین اهداف کوتاه مدت و تدوین برنامه عمل برای سال­های مورد نیاز جهت رسیدن به­اهداف استراتیژیک دیپارتمنت ها می­شود. گام ششم، مربوط به برخی اصلاحات مثل تجدید ساختار دیپارتمنت های هشت گانه  و تطبیق برنامه های علمی، اداری و تدریسی می­شود. 

مرحله­ی سوم

              مرحله­ی سوم ارزیابی است که در گام هفتم باید میکانیزمی برای ارزیابی برنامه­ی استراتیژیک دیپارتمنت ها تدوین کرد.

 

 

 

         شکل(1): ساختار برنامه­های استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری

مقدمه یا کلیات

پلان استراتیژیک کنونی، فعالیت ­های انکشافی پنج سال آیندۀ پوهنحی ادبیات و علوم بشری را در چهار بخش، برنامه های مدیریتی، برنامه های علمی، معقول سازی و برنامه های زیرساختی، از سال 1399 الی 1403 هـ ش  مبتنی بر استراتیژی ملی انکشافی کشور و پلان استراتیژیک دوم وزارت تحصیلات عالی تصریح می­سازد. 

پوهنحی ادبیات و علوم بشری با توجه به رشد علم و علم آفرینی در قطار سایر پوهنحی پوهنتون فاریاب در بخش عرضه­ی معلمان متعهد و ایجاد نیروی کار متخصص و تولید دانش، سعی و تلاش می­نماید، که دورنمای انکشاف پنج ساله­ی خود را با تهیه­ی اولین پلان استراتیژیک، ترسیم نماید و راه حل های مناسب برای بهبود برنامه ها و تحقق  پروگرام­های انکشافی خود طرح ریزی نماید تا در این راستا همکار خوب و قابل اعتماد به نهاد تحصیلی مربوطه و از طریق آن با حکومت محلی و جامعه افغانستان باشد. اگر چه این پوهنحی  در هر برهه زمان مسوولیت خود را در برابر جامعه ادا کرده است. اکثریت استخدام شده­گان در مکاتب، ادارات دولتی و خصوصی این ولا و حتی در سایر ولایات کشور فارغ­التحصیلان رشته های مختلف دیپارتمنت های هفت گانه این پوهنحی اند. پوهنحی ادبیات و علوم بشری پوهنتون فاریاب با تهیه­ی اولین پلان استراتیژیک و طرح برنامه های جدید در عرصه های مدیریت و رهبریت، تدریس، تحقیقات علمی، ایجاد توامیت ها، ارائه خدمات بهتر، ایجاد رشته های جدید، انکشاف دیپارتمنت های پوهنحی ادبیات و علوم بشری به پوهنحی، ایجاد برنـامه­­ی شبانه در تمام رشته ها، ایجــاد صنوف درسی معیاری، تجهیز لابراتوارها در دیپارتمنت جغرافیه، ظرفیت­سازی استادان و کـارمندان، ایجــاد میکانیــزم شفافیت، بورسیه های تحصیلی دراز مدت و کوتاه مدت و ده ها برنامه­ی دیگر، در تلاش است که اعتبار علمی خویش را در بین سایر پوهنحی ها تقویه دهد.

 پلان استراتیژیک کنونی اولین پلان پوهنحی ادبیات و علوم بشری است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در بخش­های معیاری نمودن و دیتابیس کتابخانه، تجدید کریکولم درسی، ایجاد سیستم کریدت، برنامه شبانه، ظرفیت سازی کادرهای علمی و بهبود تکنالوژی معلوماتی، آموزش آنلاین برای محصلان، ایجاد کتابخانه در سطح پوهنحی و انکشاف توامیت ها، دستاوردهای قابل ملاحظه­یی داشته است؛ مگر در بخش تحقیقات علمی، ارتقای کیفیت تدریس، جذب مساعدت های مالی و ارائه خدمات بهتر، داشتن صنف معیاری، بازسازی و نوسازی پوهنحی و عدم دسترسی به انترنت دستاورد محدود و کمتر می­داشته باشد. در این پلان کوشش شده است تا برنامه­های منسجم در تمام ساحات بالاخص قسمتی که دستاورد کم­تر بوده، مد نظر گرفته شده است.

با تطبیق موفقانه پلان کنونی، می­توان به دستاوردهای قابل ملاحظه­یی در عرصه های؛ چون، پیشرفت علمی، ارتقای کیفیت تدریس، ارتباطات، ایجاد برنامه های جدید، ایجاد و توسعه زیر ساخت­های فزیکی و علمی، شایسته­گی و مهارت مسلکی اعضای محترم کادر علمی و کارمندان دست یافت. امروز نسبت به گذشته، تعهد و اراده بیشتر برای تطبیق برنامه­های انکشافی، مساعد بودن زمینه­ی کار، دسترسی به اطلاعات و رسانه ها، راه یافتن فارغ­التحصیلان به بازار کار و همچنان رابطه­ی افغانستان با دنیای خارج، هیئت رهبری پوهنحی ادبیات و علوم بشری پوهنتون فاریاب را جهت تربیه سالم اولاد وطن امیدوار و معتهدتر از دیروز می­سازد. 

دیدگاه

         پوهنحی ادبیات وعلوم بشری در راستای نهادینه ساختن ارزش­های ملی و اسلامی، کیفیت عالی تدریس و آموزش بهتر، تأمین عدالت ومشارکت اجتماعی تمام افراد جامعه مطابق به استعدادها و توانایی های قشر اناث و هم طبقه ذکور مصمم است تا بتواند در بین پوهنحی ها از موفقیت واعتبار خوب برخوردار گردد.

ماموریت

             پوهنحی ادبیات و علوم بشری، فراهم کننده­ی زمینه تحصیلات عالی با کیفیت در عرصه­ی زبان، فنون ادبی و علوم اجتماعی برای کلیه افراد واجدالشرایط اعم از اناث و ذکور است که با ارایه خدمات شایان تحصیلی در ابعاد دینی، فرهنگی و اجتماعی ادای مسوولیت نموده برای رفع بیشتر مشکلات اجتماع فایق آید.  

ارزش­های پوهنحی

    ۱ رعایت از قانون و مقرره وزارت محترم تحصیلات عالی.

      ۲ ارتقای کیفیت.

      ۳ رهبری و مدیریت سالم.

     ۴ احترام به ارزش­های ملی و اسلامی.

     ۵ عدالت و مساوات.

     ۶ احترام به آزادی بیان با درنظر داشت معیارهای قبول شده.

     ۷ خود داری از هرنوع فعالیت های سیاسی و گروهی در داخل پوهنحی و پوهنتون.

          همه کارمندان اعم از مسوولین علمی و اداری در قبال قوانین، لوایح و طرزالعمل های پیش بینی شده از جانب مقام وزارت مسوول بوده و مکلف به انجام تکالیف وضع شده با حفظ سلسله­ی مراتب اداری و تشکیلاتی این نهاد می­باشند

اهداف استراتیژیک

با درنظرداشت ارزش­های فوق، پوهنحی ادبیات و علوم بشری طی پنج­سال آینده مصمم است تا به اهداف ذیل نایل آید:

1. تأکید بر تحصیلات عالی با کیفیت و تداوم آن با درنظرداشت نیازمندی ها و تقاضای بازار در سطح ولایت فاریاب، صفحات شمال و در سطح کشور؛

2. ایجاد سهولت­ برای خدمات تحصیلی بادرنظرداشت معیارهای تحصیلی کشور و منطقه؛

3. فراهم شدن زمینه­ امکانات برای پیشبرد و توسعه­ی تحقیقات علمی؛

4. توجه خاص جهت ارتقای ظرفیت کادرهای علمی و مسلکی؛

۵. سعی و تلاش جهت تربیه سالم محصلان و تقدم نمودن افراد مسلکی، متخصص و معلمان متعهد در جامعه.

     با درنظرداشت معیارهای استندرد جهانی پوهنحی ادبیات و علوم بشری سلسله مراتب ذیل را در تعیین اهداف فوق در نظر گرفته است.

 

شکل(2): سلسله مراتب تعیین اهداف

اهداف کوتاه مدت

پوهنحی ادبیات و علوم بشری با در نظر داشت اهداف استراتیژیک فوق یک تعداد اهداف کوتاه مدت به منظور برآورده شدن اهداف استراتیژیک قرار ذیل ارقام می­نماید.

  1. پیشنهاد اخذ منظوری برنامه شبانه در رشته های تاریخ و جغرافیه در سال 1399؛
  2. جذب اعضای کادر علمی در بست کمبود دیپارتمنت ها مطابق تشکیل منظور شده در هر سال به ویژه سال 1399؛
  3. معرفی و اعزام اعضای کادر علمی در برنامه های فوق لیسانس (ماستری و دوکتورا) در سال 1399؛
  4. افزایش تهیه و تحقیق مقالات تحقیقی استادان در مجله علمی و ژورنال های بین المللی؛
  5. تدویر کنفرانس های علمی، سمینار های آموزشی و رهنمودی به اعضای کادر علمی و محصلان؛
  6. تدویر برنامه های کوتاه مدت ارتقای ظرفیت اعضای کادر علمی پوهنحی؛
  7. تدویر برنامه آموزشی و رهنمودی آموزش آنلاین توسط آمر تکنالوژی معلومات پوهنتون فاریاب؛

اولویت­های پلان استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری

            اولویت های پلان استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری به اساس اولویت­های پلان استراتیژیک ملی پوهنتون فاریاب،  وزارت تحصیلات عالی و اولویت­هــای دولت جمهوری اسلامی افغانستان تعیین­شده است که نیاز می­ر­ود تا پوهنحی ادبیات و علوم بشری اولویت های پلان استراتیژیک خویش را در زمینه های ذیل ترتیب و به منصه اجرا قرار دهد. این اولویت­ها به قرار زیر است:

حکومتداری

بخش حکومتداری خوب، از جمله اولویت­های مهم دولت افغانستان، وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون فاریاب نیز  است که در کُل می­توان به موارد زیر اشاره کرد:  

              مدیریت و رهبری؛ استقلال مالی، اداری، اکادمیک؛ مبارزه با فساد؛ بوروکراسی؛ افزایش همکاری؛ جلب کمک­ها؛ مسایل جندر؛ استقلالیت و اعطای بودجه به پوهنحی ها..

1. رهبری و مدیریت

            در اثر تهیة طرح و پلان استراتیژیک فعلی برنامه­های سطح مدیریتی و رهبری پوهنحی ادبیات و علوم بشری تغییرات قابل توجه به ملاحظه خواهد رسید. بست ریاست پوهنحی ادبیات و علوم بشری، معاونیت­ پوهنحی ادبیات و علوم بشری، جذب اعضای کادر علمی، مدیریت تدریسی پوهنحی­، آمریت های دیپارتمنت، معتمد جنسی، شباش و محافظین پوهنحی از طریق انتصاب، انتخاب و رقابت آزاد مطابق قانون تحصیلات عالی، قانون کار و خدمات ملکی گماشته می­شوند.

    1. انتظاراتی که از ریاست پوهنحی ادبیات و علوم بشری توقع برآورده شدن آنرا داریم؛ عبارت اند از:
    2. مبارزه با فساد، تعصب و بی عدالتی­ها؛
    3. جلوگیری از کارشکنی­ها و کم کاری ها؛
    4. برجسته ساختن نیازمندی ها و تلاش برای برآورده ساختن آن­ها؛
    5. جستجوی راه حل برای چالش­های موجود؛ 
    6. رسیده­گی به شکایات محصلان، استادان، کارمندان و مراجعین؛

             پوهنحی ادبیات و علوم بشری به منظور سپردن صلاحیت­ها و مسوولیت­ها به­ آمرین دیپارتمنت­ها در سطح اداری دیپارتمنت  به صورت مشخص راه کارهای ذیل را عملی می­سازد:

  1. تفویض صلاحیت در سطح دیپارتمنت ها؛.
  2. تفویض صلاحیت به معاون پوهنحی در راستای تجدید نظر مواد درسی، نظارت از فعالیت های مدیریت تدریسی، بررسی فعالیت های معتمد جنسی، تدویر کنفرانس ها و ایجاد برنامه های علمی برای دیپارتمنت ها.
  3. در بست آمریت های دیپارتمنت از استادان جوان که دارای درجة تحصیلی ماستر و دوکتورا و دارای رتبه علمی پوهندوی تا پوهاند همچنان دارای تجربه مدیریتی باشند، انتخاب می­شود.

2. استقلالیت مالی، اداری و اکادمیک

یکی از ویژه­گی­های خلاقیت، ابتکار، رشد آموزش و تحقیقات علمی در جهان امروزی از اثر استقلالیت کانون­های اکادمیک و علمی می­باشد.

۱. صلاحیت­های اجرایی به پوهنحی­ها و دیپارتمنت­ها تفویض گردد.  

۲.  جلب کمک ها و مساعدت های مؤسسات، شرکت ها، اشخاص خیر و اولیای محصلان.

3. مبارزه با فساد اداری

      جهت اجرایی ساختن پلان استراتیژیک کنونی پوهنحی ادبیات و علوم بشری به منظور نهادینه شدن اخلاق مبارزه با فساد در تمام سطوح مدیریتی ایجاب می­کند‌، تا ارزش­هــای اکادمیک و اساسات مدیریت میان استادان، کـــارمندان و مراجعین خلق گــردد. راهکارهای مناسب برای جلوگیری از ارتشأ و فساد ذیلاً روی دست گرفته شود:

1. انتخاب آمرین دیپارتمنت­ها و استخدام استادان و کارمندان از طریق رقابت آزاد جهت سپردن کار به اهل کار؛

2. جلوگیری از سوء استفاده از موقف های علمی، اداری و تدریسی؛

3. استفاده مؤثر از برنامه­هــای آموزشی کوتاه مدت و درازمدت داخلی و خارجی جهت ارتقای ظرفیت استادان، کارمندان و محصلان؛

4. تقسیم عادلانه ی بورسیه های داخلی و خارجی؛

4. خود داری از سرقت­های علمی به منظور تحریر مقالات و تحقیقات علمی؛

6. ایجاد کمیته جهت جلوگیری از سرقت آثار علمی و تحقیقی؛

5. جلوگیری از کارشکنی ها در راستای ترفیع علمی اعضای کادر علمی؛

6. تقسیم مضامین مطابق رشته تخصصی استادان در دیپارتمنت ها؛

7. ارزیابی از نحوه تدریس استادان و مواد درسی توسط آمریت های دیپارتمنت و کمیته­ی تضمین کیفیت؛

8. . کنترول از حاضری استادان و محصلان؛

10. حفظ و نگهداری اسناد محرم؛

11. ترویج اخلاق گزارش دهی به منظور ایجاد شفافیت بین اعضای کادر علمی؛

12. رسیده­گی به تقلبات، تعصبات و حق تلفی­ها در روشنایی قانون؛

13. استفاده مؤثر از اجناس بیت المال.

4. بیروکراسی اداری

           در تشکیلات، طی مراحل و اجرای امور علمی و اداری بخصوص ایجاد دیپارتمنت ها و برنامه شبانه زمان بیشتر نیاز دارد. طولانی بودن امور علمی و اداری، کنترول، نظارت و انجام فعالیت­ها را به کندی مواجه ساخته، مشکلات را به بار می­آورد؛ اما بیروکراسی به معنی تعلل و کارشکنی در امور علمی و اداری محسوب نشده، در بعضی از موارد دارای خصایص برازنده می­باشد. مهم این است در کانون­هــای بزرگ علمی مانند پوهنتون فاریاب که پوهنحی ادبیات و علوم بشری جز آن است اجرا ­نمودن امور علمی و اداری در چوکات یک سیستم مناسب و سریع در نظر گرفته شود تا از ضیاع وقت جلوگیری به­ عمل آید. ساختن دیتابیس­ها و سیستم­ مکاتبات الکترونیکی و اسنادی می­تواند از محاسن بیروکراسی اداری باشد، در همچون سیستم مواصلات و مراودات به شکل شفاف، واضح و سریع انجام می­پذیرد.

           پوهنحی ادبیات و علوم بشری جهت ایجاد سهولت در امور مکاتباتی سیستم اداری بیروکراسی را در موارد ذیل در نظر دارد:

1. تایید مواد درسی و لکچر نوت ها؛

۲. تایید دیپلوم و تهیه ترانسکریپت؛

۳. ایجاد تسهیلات لازم اداری برای پیشبرد منظم امور فارغان پوهنحی؛

4. تحقیق، تالیف، و ترجمه جهت ترفیع علمی استادان؛

5. نظارت و ارزیابی

           پوهنحی ادبیات و علوم بشری در نظر دارد تا یک سیستم مناسب نظارت و ارزیابی را درسطح پوهنحی ایجاد نموده و به طور مستمر و با جدیت تام تطبیق نماید. این نظارت در دو بخش عمده ( علمی و تدریسی) مطابق قانون اجرا می­گردد.

            در بخش علمی و تدریسی نظارت و ارزیابی مطابق لایحه تضمین کیفیت بوده که توسط رئیس پوهنحی، آمرین دیپارتمنت ها و اعضای کمیته تضمین کیفیت صورت می­گیرد.

6. جلب مساعدت و کمک­ها

         پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی ریاست محترم پوهنتون فاریاب جهت جلب مساعدت و کمک­های مؤسسات داخلی و خارجی، شرکت­ها و اشخاص خیر را در اولویت­های کاری خویش قرارداده است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری به مثابه یک کانون علمی دارای اهلیت و شخصیت نیک در قطار سایر پوهنحی های پوهنتون فاریاب تبارز نموده و به منظور فعالیت­های اکادمیک در سطوح محلی و ملی نیازمند جذب کمک­های مالی و معنوی مؤسسات، شرکت ها و اشخاص خیر می­باشد.

7. بخش جندر

          پوهنحی ­ادبیات و علوم بشری طرفدار آموزش و ادامه تحصیل بانوان در سطح پوهنتون فاریاب بوده و تعدادی زیادی از محصلان این پوهنحی را قشر اناث تشکیل میدهد. این­کانون علمی همواره در صدد ایجاد فرصت­ها و منابع جهت آموزش قشر اناث است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در روشنی قوانین نافذه کشور به­طور مستمر کوشش می­نماید تا در راستای استخدام استادان، کارمندان و محافظین به  قشر اناث اولویت داده و به آن­ها در ارتباط با فعالیت­های کاری شان همکاری نماید. قابل ذکر است همه ساله از طریق کانکور ملی فیصدی قابل ملاحظه­یی از بانوان در برنامه های آموزشی پوهنحی ادبیات و علوم بشری راه می­یابند.

 

جدول شماره (6): احصائیه استادان پوهنحی ادبیات و علوم بشری با تفکیک سویة تحصیلی و جنسیت

شماره

دیپارتمنت ها

دوکتورا

ماستر

لیسانس

مجموعه

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

مجموعه

1

زبان و ادبیات اوزبیکی

1

0

2

.

1

1

4

1

5

2

زبان و ادبیات دری

.

.

2

.

2

1

4

1

5

3

زبان و ادبیات پشتو

.

.

3

.

.

1

3

1

4

4

زبان و ادبیات انگلیسی

.

.

6

2

3

1

9

3

12

5

ثقافت اسلامی

.

.

5

 

2

 

7

 

7

6

تاریخ

.

.

3

1

1

1

4

2

6

7

جغرافیه

.

.

1

 

2

.

3

.

3

8

ژورنالیزم

.

.

1

.

2

.

3

.

3

مجموعه

۱

.

۲۳

۳

۱۳

۵

۳۷

۸

۴۵

                         

شماره

دیپارتمنت

پوهاند

پوهنوال

پوهندوی

پوهنمل

پوهنیار

نامزد پوهنیار

پوهیالی

مجموعه

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

ذکور

اناث

مجموعه

۱

زبان و ادبیات دری

.

.

.

۱

۲

 

۲

.

.

.

.

.

.

.

۴

۱

۵

۲

زبان و ادبیات اوزبیکی

.

.

۱

.

۱

 

۳

.

.

.

.

.

.

.

۴

۱

۵

۳

زبان و ادبیات پشتو

.

.

.

.

.

.

.

.

۳

.

.

۱

.

.

۳

۱

۴

۴

زبان و ادبیات  انگلیسی 

.

.

 

۱

۱

۱

۲

 

۶

۱

.

.

.

.

۹

۳

۱۲

۵

ثقافت اسلامی

.

.

.

.

.

.

۱

 

۴

.

.

.

۲

 

۷

.

۷

۶

تاریخ

.

.

.

۱

.

.

۱

۱

۲

.

۱

.

.

.

۴

۲

۶

۷

جغرافیه

.

.

.

.

.

.

۲

.

.

.

.

.

۱

.

۳

.

۳

۸

ژورنالیزم

.

.

.

.

.

.

.

.

۱

.

.

.

۲

.

۳

.

۳

مجموعه

.

0

1

3

4

1

10

2

16

1

5

0

1

1

38

7

۴۵

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول شماره (7): احصائیه استادان پوهنحی ادبیات و علوم بشری با تفکیک رتبة علمی و جنسیت

 

جدول شماره (8): احصائیه محصلان برنامه روزانه پوهنحی ادبیات و علوم بشری با تفکیک جنسیت سال 139۹

شماره

دیپارتمنت ها

تعداد محصل

 مجموعه

ذکور

اناث

1

زبان و ادبیات دری

صنوف

اول

39

39

۷۸

دوم

۵۰

۲۵

۷۵

سوم

۵۲

۲۷

۷۹

چهارم

۴۹

۳۴

۷۳

2

زبان و ادبیات اوزبیکی

صنوف

اول

۲۶

۳۱

۵۷

دوم

۱۱

۳۰

۴۱

سوم

۳۷

۲۱

۵۹

چهارم

۴۹

۴۵

۹۴

3

زبان و ادبیات پشتو

صنوف

اول

۲۵

۳۴

۵۹

دوم

۴۲

۲۶

۶۸

سوم

۴۵

۳۲

۷۷

چهارم

۴۰

۴۳

۷۳

4

زبان و ادبیات انگلیسی

صنوف

اول

۲۶

۳۵

۶۱

دوم

۳۴

۲۱

۵۴

سوم

۴۳

۲۸

۷۱

چهارم

۴۴

۳۰

۷۴

5

تاریخ

صنوف

اول

۳۶

۲۸

۶۴

دوم

۲۳

۳۵

۵۸

سوم

۲۵

۴۲

۶۷

چهارم

۲۷

۲۹

۵۶

6

جغرافیه

صنوف

اول

۲۹

۳۶

۶۵

دوم

۲۲

۴۱

۶۴

سوم

۲۱

۳۷

۵۸

چهارم

۳۹

۲۳

۶۲

۷

ژورنالیزم

صنوف

اول

۳۶

۳۵

۷۰

دوم

۵۰

۱۳

۶۳

سوم

۳۴

۱۶

۵۰

چهارم

۳۴

۸

۴۲

مجموع کُل

۹۷۷

۸۳۴

۱۸۱۱

 

 

جدول شماره(9): احصائیه کارمندان تدریسی و خدماتی با تفکیک بست و جنسیت

شماره

بست

تعداد کارمند تدریسی و اجراییه

 

بست

تعداد کارمند خدماتی

ذکور

اناث

مجموعه

ذکور

اناث

مجموعه

1

بست ۴

.

۱

۱

بست ۸

3

.

3

2

.

.

.

.

بست ۷

1

0

1

مجموعه عمومی

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول شماره (۱۰): احصائیه محصلان برنامه شبانه پوهنحی ادبیات و علوم بشری با تفکیک جنسیت سال 139۹

شماره

دیپارتمنت ها

تعداد محصل

 مجموعه

ذکور

اناث

1

زبان و ادبیات انگلیسی

صنوف

اول

۳۰

۱۳

۴۴

دوم

۳۵

۱۳

۴۸

جهارم

۲۱

۸

۲۹

2

زبان و ادبیات اوزبیکی

صنف

اول

۵

۴

۹

۳

زبان و ادبیات دری

صنف

اول

۱۹

۱۰

۲۵

مجموع کُل

۱۱۰

۴۹

۱۵۹

 

اعداد و ارقام فوق مبین اشتراک فعال بانوان در سطوح مدیریت و آموزش است.

8. خلق منابع عایداتی

 ایجاد عواید و تمویل قسمتی از مصارف بخش های انکشافی و عادی برنامه های استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری جزء مهم اهداف درازمدت این پوهنحی با هماهنگی پلان استراتیژیک پوهنتون فاریاب تلقی می­گردد. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در بخش خلق عواید برنامه­های مشخصی را روی دست دارد. برنامه های آموزشی روزانه و شبانه در تمام رشته ها و کورس های آموزشی در ایام تعطیل فصل زمستان برای معلمان دوازده پاس و چهارده پاس در نظر گرفته شده است.

 

برنامه­های علمی

استخدام کادرهای علمی و مسلکی

            درسال۱۳۹۱ به تعداد ۳۳ تن استاد جهت پوشش تحصیلی ۴۱۳تن محصل مصروف تدریس بود که تناسب استاد بر محصل 12.51 را تشکیل می­داد. در سال ۱۳۹۱ به تعداد ۲ تن عضو کادر علمی در تشکیل پوهنحی ادبیات و علوم بشری جذب گردید که در سال ۱۳۹۲ به تعداد ۴۱۶ تن محصل توسط ۳۵ تن استاد تدریس می­شد که تناسب استاد بر محصل 11.88 بود. و به تعداد ۲ تن اعضای کادرعلمی جدیدالتقرر در سال 1392 استخدام گردیدند، در سال 1393 تعداد اعضای کادرعلمی با جذب ۲ تن استاد جذب وتعداد محصلان به ۳۸۹ تن رسیده و تناسب استاد بر محصل 9.73 گردید. تعداد جذب و تغییرات استادان، محصلان و تناسب استاد بر محصل، در جدول ذیل به وضوح نمایش داده شده است.

جدول(10): تناسب اعضای کادرعلمی و محصلان (139۱- 139۹)

تناسب بین تعداد محصلان و کادرعلمی

تغییرات استخدام کادر علمی

کادرعلمی

محصلان

سال

شماره

12.51515151515152

۲

۳۳

۴۱۳

1391

۱

11.88571428571429

۲

۳۵

۴۱۶

1392

۲

10.51351351351351

۲

۳۷

۳۸۹

1393

۳

9.738095238095238

۵

۴۲

۴۰۹

1394

۴

38.63636363636364

۲

۴۴

۱۷۰۰

1395

۵

8.844444444444444

۲

۴۵

۳۹۸

1396

۶

31.02173913043478

۱

۴۶

۱۴۲۷

1397

۷

38.08695652173913

2

۴۶

۱۷۵۲

1398

۸

40.24444444444444

1

۴۵

۱۸۱۱

۱۳۹۹

۹

در برنامه­های استراتیژیک پنج­سال آینده تعداد اعضای کادر علمی که جذب می­گردند، در جدول ذیل نمایش داده شده است.

                جدول (11): جذب استادان و محصلان طی سال­های 1399- 1403 پوهنحی ادبیات و علوم بشری

مجموع

1403

1402

1401

1400

1399

سال

شماره

۲۳

۷

۶

۵

۴

1

جذب کادرعلمی در پنج سال آینده

1

۲۷۵۰

۶۰۰

۶۵۰

۵۵۰

۵۰۰

۴۰۰

جذب محصل در پنج سال آینده

2

ارتقای ظرفیت اعضای کادر علمی و مسلکی

پوهنحی ادبیات و علوم بشری مصمم است، جهت ارتقای ظرفیت اعضای کادر علمی و مسلکی طی سال­های 1399- 1403 به تعداد 40 تن از اعضای کادرعلمی خود را در برنامه های ماستری و دوکتورا در داخل و خارج کشور معرفی نماید.

جدول (12): معرفی اعضای کادر علمی در برنامه­های ماستری و دکتورا طی سال­های 1399- 1403

مجموع

1403

1402

1401

1400

1399

سال

شماره

25

5

5

7

8

0

در برنامه­های ماستری

1

15

3

3

4

5

0

در برنامه­های دوکتورا

2

40

8

8

11

13

0

مجموعه

همچنان پوهنحی ادبیات و علوم بشری در نظر دارد تا تعدادی از اعضای کادر علمی خویش را جهت فراگیری برنامه های آموزشی و تحقیقی کوتاه مدت و فیلوشیب ها نیز معرفی نماید که تعداد آن­ها در جدول ذیل نمایش داده شده است.

           جدول (13): معرفی اعضای کادر علمی در برنامه­های کوتاه مدت و فیلوشیب طی سال­های 1399- 1403

مجموع

1403

1402

1401

1400

1399

سال

شماره

44

13

10

11

10

0

برنامه های کوتاه مدت آموزشی

1

45

11

13

10

11

0

برنامه های کوتاه مدت تحقیقی

2

45

12

10

8

15

0

فیلوشیب ها

3

134

36

33

29

36

0

مجموع کُل

ترفیع علمی استادان

 ترفیع کادر علمی مبتنی بر قانون وزارت تحصیلات عالی، باید هر سه سال صورت گیرد. ترفیع علمی باید نمایانگر استعداد، خلاقیت و پای­بندی به ارزش­های اکادمیک باشد. همچنان اثر فرعی ترفیع علمی که شامل نشر مقاله های علمی در ژورنال­های ملی و بین­المللی است، نیز باید بکر و علمی باشد. متأسفانه در سال­های اخیر روی ترفیعات علمی استادان از نظر علمی و بکر بودن توجه لازم صورت نگرفته است؛ اما در تطبیق این پلان استراتیژیک، ترفیع علمی از نظر جدید بودن موضوع، روش تحقیق، نیازمندی اجتماعی و همچنان تأثیرگذاری روی روند تدریس توسط ریاست پوهنحی مربوطه و آمرین دیپارتمنت ها بررسی می­گردد. جهت تشویق استادان رهنما فیس در نظر گرفته شده و نیز با راهنمایی اعضای کادرعلمی میتوانیم اثر تحقیقی، تالیفی و ترجمه­ی معیاری داشته باشیم.

طرح و پیشبرد کار تحقیقی

  تحقیقات علمی پوهنحی ادبیات و علوم بشری شامل تطبیق پروژه های تحقیقاتی، ترفیع علمی، مقاله­های علمی و مونوگراف محصلان دوره لیسانس است. قبل از تدوین پلان استراتیژیک کنونی، فعالیت­های زیادی در راستای تحقیقات علمی صورت گرفته است؛ ولی این فعالیت ها منسجم نبوده. از این سبب دست­آوردهای تحقیقی پوهنحی ادبیات و علوم بشری در بین این سال ها کمتر توانسته به ارتقای کیفیت تدریس کمک کند. تحقیقات علمی در جریان سالیان متمادی در پوهنتون فاریاب منجمله پوهنحی ادبیات و علوم بشری پیشرفت قابل ملاحظه ی نداشته است. برای انکشاف تحقیقات علمی در طی پنج سال آینده اقدامات زیر انجام خواهد پذیرفت:

1. برای مرکز تحقیقات علمی سالانه طبق نیازسنجی، بودجه اختصاص داده شود.

2. ظرفیت موجود کادر های علمی توسط آمریت دیپارتمنت ها شناسایی و جهت انجام تحقیقات علمی پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی آمریت مرکز تحقیقات علمی انجام پذیرد.

3. ریاست پوهنحی با هماهنگی معاونیت علمی تعداد سفرهای علمی اعضای کادر علمی دیپارتمنت ها را سالانه مشخص  و برای انجام آن بودجه در نظر گرفته شود.

4. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی معاونیت علمی پوهنتون کنفرانس های علمی را با پوهنتون های داخلی و خارجی جهت تبادل افکار راه اندازی نماید.  

5.   بخاطر ارتقای کیفیت تحقیقات علمی، نشر مقالات علمی و تحقیقی اعضای کادر علمی پوهنحی در ژورنال های داخلی و خارجی راه کار های مناسبی درنظر گرفته شود.

9. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با همکاری آمرین دیپارتمنت­ها و کمیته تحقیقات علمی کنفرانس های علمی و تحقیقی را تدویر نماید.

11. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای کتابخانه های دیپارتمنت ها و کتابخانه پوهنحی، کتاب و ژورنال های علمی تهیه نماید تا نیازمندی تحقیقی، محققین بر آورده شود.

12. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در نظر دارد تا روش تدریس اعضای کادر علمی خویش را بازنگری نموده و شیوه را که بتواند سبب خلق پرسش، خلق ابتکار و مشوق محصلان و نهادینه ساختن شیوه تدریس محصل محوری گردد، جاگزین ­نماید.  

نوت: پوهنحی ادبیات و علوم بشری امیدوار است تا در هر بخش به طور جداگانه و به اساس نیازسنجی ها، توسط ریاست پوهنتون فاریاب بودجه مشخص اختصاص داده شود.

توسعه و انکشاف نشرات اکادمیک 

          پوهنتون فاریاب دارای یک فصل نامه علمی- تحقیقی است که در هر سه­ماه نشر می­شود. مقالات علمی استادان پوهنحی ادبیات و علوم بشری در آن مجله به چاپ میرسد. این پوهنحی  برای توسعه و انکشاف نشرات اکادمیک خود در پنج سال آینده، فعالیت های زیر را روی دست خواهد گرفت:

1. ایجاد نشریه علمی و تحقیقی در سطح پوهنحی.

2. ایجاد استیشن رادیوی اختصاصی با هماهنگی دیپارتمنت ژورنالیزم در پوهنحی ادبیات و علوم بشری.  

3. پیشنهاد ایجاد تشکیل و تجهیزات نشراتی پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی پوهنتون فاریاب.

4. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی پوهنتون فاریاب در تشکیل خود در 5 سال آینده خواستار ایجاد دیپارتمنت­های (تورکی، تورکمنی، عربی، جامعه شناسی، ترجمه و باستانشناسی) می­باشد.

پیشبرد منظم و فعالانۀ ارزیابی امور اداری و تدریسی پوهنحی جهت نیل به اعتباردهی اکادمیک          

در سال 1392 مدیریت انکشاف مسلکی استادان و تضمین کیفیت در چارچوب تشکیــلات پوهنتون فاریاب ایجاد و درسال 1398 آمریت تضمین کیفیت در تشکیل پوهنتون فاریاب اضافه شد و بعد از ایجاد آن کمیته تضمین کیفیت و اعتباردهی درسطح پوهنحی ادبیات و علوم بشری نیز تشکیل گردید. فعالیت های عمدۀ کمیته تضمین کیفیت از سال 1394 تاکنون شامل ارزیابی از دیپارتمنت­ها و پوهنحی و ارائه گزارش سالانه به مراجع مربوطه گردیده است.

            در پنج سال آینده پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی دیپارتمنت­ها وکمیته­ها فعالیت های زیر را انجام خواهد داد:

1. کمیته تضمین کیفیت همراه با شورای علمی پوهنحی روی نیازسنجی اکادمیک در ایجاد رشته ها و برنامه های جدید کار خواهد کرد.

2. کمیتة تضمین کیفیت، چگونگی تطبیق سیستم کریدت­را در پوهنحی ادبیات و علوم بشری از نظر معیاری ساختن آن مورد ارزیابی قرار داده و برنامه های مشخص اصلاحی را برای بهبود کیفیت تدریس ارائه ­کند.  

3. آمریت دیپارتمنت­ها، کمیته تضمین کیفیت و کمیته نصاب با هماهنگی معاونیت تدریسی پوهنحی از تطبیق درست نصاب درسی و تطبیق تقسیم اوقـات درسی اعضای کادر علمی نظارت خواهند نمود.  

4. آمرین دیپاتمنت­ها وکمیته تضمین کیفیت از روش تدریس اساتید دیپارتمنت­ها نظارت نموده و راه کارهای مشخصی را برای تطبیق بهتر شیوه های تدریس، که سبب محصل محوری، انگیزه و خلاقیت برای محصلان گردد، ارائه کند.

۵. آمریت دیپارتمنت­ها و کمیته تضمین کیفیت ملزم بر بازدید و بررسی از چگونگی ارزیابی روزمره، وسط سمستر و نهایی محصلان توسط اعضای کادر علمی می­باشد.

۶. نظارت متداوم ریاست پوهنحی از امور اداری معاونیت تدریسی و دیپارتمنت­ها.

انکشاف و بازنگری نصاب تحصیلی

 تجدید و بازنگری کریکولم درسی یکی از گام های مهم می­باشد که نظر به هدایت وزارت محترم تحصیلات عالی در سال ۱۳۹۷  دیپارتمنت ها نصاب درسی خویش را بازنگری نموده و به مراجع مربوط ارسال داشته اند. طبق پیش بینی این پلان، نصاب تحصیلی هر پنج سال توسط کمیته کریکولم و مواد درسی با درنظرگیری سیستم کریدت و در مطابقت با نیازسنجی تخصصی و هماهنگی با بخش خصوصی، بازار کار و ارگان­های مسلکی و سکتوری بازنگری می گردد. در تجدید نصاب تحصیلی معیارهای بین المللی در نظر گرفته ­شود و از اعضای دیپارتمنت هایی که نصاب درسی شان تجدید و بازنگری نگردیده جهت بازنگری نصاب درسی دعوت بعمل آید تا با هماهنگی و نظریات متخصصین دیپارتمنت های یاد شده نصاب درسی واحد ساخته شود.

به صورت مشخص؛ فعالیت­های زیر را پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای انکشاف و بازنگری نصاب تحصیلی انجام خواهد داد:

  1. پوهنحی­ ادبیات و علوم بشری جهت بازنگری کریکولم واحد مصمم است تا متخصصین رشته ها را جهت همکاری به وزارت محترم تحصیلات عالی معرفی کند.
  2. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی معاونیت علمی، نیازمندی تسهیلات آموزشی تطبیق نصاب درسی را شناسایی نموده در زمینه اقدام عملی خواهد نمود.

تهیه و نوسازی مواد و کُتب درسی

نوسازی مواد درسی و ممد درسی، از جمله موارد مهم در ارتقای کیفیت تدریس است. قبل از تدوین پلان استراتیژیک کنونی روی نوسازی و تجدید مواد درسی کار کمتر صورت گرفته است و به صورت لازم راه­کاری برای تجدید مواد درسی ارائه نگردیده است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای تهیه و نوسازی مواد درسی و کتب درسی خویش در پنج سال آینده راه­کارهای زیر را در نظر دارد:

  1. پوهنحی ادبیات و علوم بشری سهولت های استفاده از مآخذ را برای تهیه و نوسازی مواد درسی به وجود خواهد آورد.
  2. پوهنحی ادبیات و علوم بشری منابع تکنالوژی معلوماتی پوهنحی­ را تجهیز می­کند و با هماهنگی پوهنتون فاریاب از نهادهای ملی و منطقه­یی همکار برای تهیه و نوسازی مواد و کُتب درسی مشوره و کمک خواهد گرفت.  
  3. پوهنحی ادبیات و علوم بشری کادر علمی خویش را برای نوسازی مواد درسی همکاری و تشویق و ترغیب می­کند تا با فراهم نمودن منابع معتبر علمی و اعطای تقدیرنامه­ها و تصدیق نامه­ها اساتید را وادار به فعالیت های مؤثر میسازد.  
  4. اقدام جدی در قسمت جاگزین ساختن کتاب­های درسی به عوض لکچرنوت ها یکی از اولویت های مهم در بخش تهیه و نوسازی مواد و کُتب درسی پوهنحی ادبیات و علوم بشری می­باشد.

بروز ساختن شیوه­های تدریس (تعمیم تدریس به اساس آموزش مبتنی بر نتیجه و آموزش محصل محور)

 شیوه­ی تدریس پوهنحی ادبیات و علوم بشری اغلباً به شکل لکچر، توضح و سخنرانی است. شیوه های تدریس به صورت جدی و اساسی بازنگری خواهد شد. شیوه­های تدریس مبتنی بر حل مسأله، بحث تمرکز بر گروپ و تبادل نظر میان محصل و استاد، انجام کارهای تحقیقاتی، کارگروپی، طوفان دماغی و استفاده موثر از تکنالوژی معاصر به خصوص محصل محوری جایگزین شیوه تدریس لکچر، سخنرانی و یا استاد محوری می­شود.

             مرکز تحقیقاتی کمپیوتری در سطح پوهنحی جهت کاربردی نمودن و حمایت تکنالوژی معلوماتی از تدریس به کار خواهد رفت. برای پیشبرد این امر مهم، اعضای کادر علمی آموزش های کوتاه مدت شیوه های تدریس را فرا می­گیرند. جهت آگاهی دهی و رهنمودی اعضای کادر علمی ورکشاپ های OBE[1] و [2]SCL در سطح پوهنحی تدویر می­گردد.

              با معیاری و عصری ساختن روش های تدریس، شیوه های ارزیابی و امتحان نیز تجدید می­گرد­د. با هماهنگی معاونیت محترم امور علمی و کمیته امتحانات پوهنتون فاریاب، کمیته امتحانات پوهنحی ادبیات و علوم بشری سوالات را به صورت ترکیبی مطابق طرزالعمل جدید امتحانات تهیه و مورد استفاده قرار خواهد گرفت. روش مناسبی­که بتواند محصلان را منصفانه و عادلانه ارزیابی کند و نتایج تدریس را به صورت آشکار روشن بسازد (سیستم کتینگ) در امتحانات برای جایگزینی سیستم فعلی ارزیابی می­شود.

ایجاد رشته­های جدید تحصیلی         

             پوهنحی ادبیات و علوم بشری در نظر دارد که مطابق نیازمندی­های بازار کار، دیپارتمنت­هایی را ایجاد کند، که این دیپارتمنت­ها بر مبنای نیاز سنجی اجتماعی و بازار کار خواهد بود. از این سبب قبل از ایجاد چنین­ دیپارتمنت­ها، تحقیقات گسترده مبنی بر ضرورت آن در جامعه و بازار کار، صورت خواهد گرفت. در پنج سال آینده، روی ایجاد دیپارتمنت های ذیل کار می شود:

             ایجاد دیپارتمنت­های زبان و ادبیات تورکی، دیپارتمنت زبان و ادبیات تورکمنی، ترجمه، دیپارتمنت باستان شناسی و دیپارتمنت جامعه شناسی، ژورنالیزم و ارتباطات، ارتقای دیپارتمنت ژورنالیزم به پوهنحی و برنامه های شبانه در دیپارتمنت های زبان و ادبیات پشتو، تاریخ و جغرافیه می­نماید.          

آموزش الکترونیکی(E-Learning)    

1. معاونیت پوهنحی ادبیات و علوم بشری با در نظرداشت امکانات در دست­ داشته کوشش می­نمایــد تا تفاهم­نامه­هایی را با چندین پوهنتون خارجی جهت تبادل افکار، تجارب علمی و دانش امضا نماید.

۲. سی­دی لکچرنوت ها و اتاق ویدیو کنفرانس برای دیپارتمنت­هایی که در آن آموزش از راه دور ایجاد می شود، ساخته می شود. 

۳. مدیریت تدریسی پوهنحی دیتابیس اسناد تحصیلی محصلان به سوابق استادان را به شکل الکترونیکی مهیا می­سازد.

۴. پوهنحی ادبیات و علوم بشری به تضمین کیفیت و اعتباردهی برنامه های تحصیل از راه دور به طور جدی توجه می­نماید.

۵. استفاده از وسایل برقی آموزشی در صنوف درسی از قبیل: پروجکتور و LCD ؛

۶. استفاده محصلان از مرکز ICT و کتابخانه پوهنحی ها؛

              

معقول­سازی

جذب محصلان 

            در چند سال اخیر افزایش جذب و رشد تعداد محصلان در پوهنحی ادبیات و علوم بشری، به کیفیت تحصیلات عالی به این نهاد ضربه زده است. صنوف درسی، کمپیوتر لب و کتابخانۀ پوهنحی ظرفیت جذب تعداد زیاد محصلان را ندارد. همچنان در چند        سال اخیر تناسب میان محصل و استاد افزایش یافته است و کمبود جای در تمام صنف های درسی محسوس بوده و نظر به رفع مشکلات برنامه روزانه در سه تایم تنظیم شده است، بناً پوهنحی ادبیات و علوم بشری به معقول سازی و کیفیت افزایش جذب باورمند می­باشد نه به کمیت.

             پوهنحی ادبیات و علوم بشری تناسب میان جذب و فراغت محصلان را در نظر گرفته و در پنج سال آینده به تعداد ۲۷۵۰ تن محصل را جذب خواهد نمود. (تفصیلات در جدول شماره ۱۴).

جدول (14) تعداد جذب محصلان 1399- 1403

مجموع

1403

1402

1401

1400

1399

سال

شماره

۲۷۵۰

۶۰۰

۶۵۰

۵۵۰

۵۰۰

۴۵۰

جذب محصل در پنج سال آینده

     ۱

                   پوهنحی ادبیات و علوم بشری جذب محصلان را در رشته هایی­که تقاضای آن در بازار کار زیاد است، افزایش خواهد داد.  چون: رشته های زبان و ادبیات اوزبیکی، زبان و ادبیات دری، زبان و ادبیات پشتو، زبان و ادبیات انگلیسی، تاریخ، جغرافیه و ژورنالیزم در اولویت جذب پوهنحُی ادبیات و علوم بشری قرار خواهد داشت.

افزایش جذب اناث

                پوهنحی ادبیات و علوم بشری همواره یک محل مصئون اکادمیک برای تحصیل بانوان محسوب شده، و معرفی بانوان به لیلیه اناث، تشویق آنها در سهم گیری به فعالیت های­ اکادمیک و تحصیلی، همکاری با بانوان ورزشکار، تدویر مجالس ویژه برای محصلانی که مشکلات شخصی و فامیلی دارند. اکنون از مجموع محصلان پوهنحی ادبیات وعلوم بشری، حدود ۴۰ فیصد آن را قشر اناث تشکیل می دهد. پوهنحی ادبیات و علوم بشری تا سال 1403 هـ. ش  در صدد افزایش تعداد محصلان اناث بوده و زمینه را برای جذب آنان، مساعد می­سازد.  

بسترسازی برای تطبیق بهتر سیستم کریدت

سیستم کریدت در پوهنتون فاریاب منجمله پوهنحی ادبیات و علوم بشری در سال 1384 به طور عمومی جایگزین سیستم کلاسیک گردیده و از آن زمان به شکل مستمر تطبیق می­گردد. در فرا روی تطبیق سیستم کریدت از سال 1384 تاکنون مشکلاتی وجود داشته که می­توان به نبود صنوف درسی معیاری و یا تجهیزات الکترونیکی، افزایش جذب غیرمعیاری محصلان، عدم امکانات تسخین در فصل زمستان و نبود سردکننده در فصل تابستان، کمبود استاد، عدم ایجاد کورس­های تقویتی، کمبود مواد درسی تجدید شده مطابق به معیار روز و عدم موجودیت سیستم الکترونیکی برای ثبت نام محصلان، می­باشد.

 پوهنحی ادبیات وعلوم بشری برای بسترسازی تطبیق بهتر سیستم کریدت فعالیت های ذیل را انجام خواهد داد:

1. در سال اول تطبیق پلان استراتیژیک کنونی، نیازسنجی روی معیاری­سازی سیستم کریدت توسط آمرین دیپارتمنت ها، کمیتة نصاب پوهنحی با هماهنگی آمریت تضمین کیفیت صورت گرفته و نیازمندی های تطبیق سیستم معیاری کریدت بررسی خواهد شد.  

۲. برای هر دیپارتمنت کتلاک درسی تهیه و ترتیب می­گردد تا مطابق آن عمل نمایند.

۳. تدویر ورکشاپ­های رهنمودی جهت تشریح سیستم کریدت برای محصلان جدیدالشمول.

ایجاد و توسعه تسهیلات کارهای عملی و توسعه­ی برنامه­های آموزشی (انترنشیپ)        

فعالیت عملی، یک­ بخش مهم و عمده تدریس بوده که شامل طرح وتطبیق پروژه­های تحقیقی، شیوه جمع­آوری اطلاعات، استفاده از لابراتوارها، سفرهای علمی، اشتراک محصلان به کارهای عملی در ادارات، شعبات رشتوی و اختصاصی است. تاکنون سطح انجام کارهای عملی نظر به مجهز نبودن استدیوها، موزیم، اماکن تاریخی، پایین بودن سطح توأمیت­ها با نهادهای دولتی و خصوصی، نبود امنیت، عدم بودجه کافی برای انجام سفرهای علمی و تحقیقی در سطح محدود قرار داشته است.

             در پلان طرح شده پنج سال آینده در نظر است؛ تا پوهنحی ادبیات وعلوم بشری با همکاری ریاست پوهنتون فاریاب شرایط فعالیت­های عملی در تدریس و تحقیق را برای استادان و محصلان قرار ذیل فراهم­کند:

1. پوهنحی ادبیات و علوم بشری تلاش می کند زمینة سفرهای علمی و بازدید از آبدات تاریخی را برای استادان و محصلان خود فراهم سازد.  

2. پوهنتون فاریاب برای رفع نیازهای انکشافی و توسعه کارهای علمی و عملی خویش بودجه مشخص وقابل ملاحظه در نظر گیرد؛ چنانکه پوهنحی ادبیات وعلوم بشری به عنوان یکی از دانشکده های مطرح این پوهنتون از دیرباز تا کنون سهم فعال در تقدیم کادرهای جوان و برجسته در جامعه را داشته است. لذا اختصاص بودجه مشخص برای رفع نیازهای مبرم این پوهنحُی می­تواند گره گشای بسا از مشکلات باشد.

3. تشویق محصلان و اعضای کادر علمی در انجام کارهای خیریه، حفظ و نگهداشت آبدات تاریخی، احترام به رسوم و عنعنات محلی و ملی، فعالیت های مدنی و اجتماعی، منع خشونت علیه زنان، فراگیری آموزش سالم در پرتو صلح، احترام به نوامیس ملی و حقوق بشر.

4. ایجاد مراکز کاریابی و کارآموزی در سطح پوهنحُی ادبیات و علوم بشری؛ چنانکه این مراکز دربردارنده فعالیت های نظیر گزارش نویسی، مهارت پروپوزل­نویسی، تحقیق، مشاعره، طرح آجندا برای تدویر برنامه­ی علمی و محافل، مدیریت دفترداری، فن بیان، ترجمه، نطاقی باشد.

فراهم کردن زمینة فعالیت­های فرهنگی، هنری و ورزشی در سطح پوهنحُی ادبیات و علوم بشری

            قبل از تطبیق پلان استراتیژیک کنونی، پوهنحی ادبیات وعلوم بشری در عرصه کارهای فرهنگی، هنری و ورزشی دستاوردهایی نیز داشته است. در ساحه ورزش پوهنحی ادبیات و علوم بشری در مسابقات ورزشی در سطح پوهنتون اشتراک فعال داشته است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در پنج سال آینده فعالیت های زیر را برای رشد و انکشاف فعالیت­های فرهنگی، هنری و ورزشی محصلان روی دست خواهد گرفت:

1. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای انعکاس افکار و اندیشه­های محصلان، نشریه­یی ­را ایجاد خواهد نمود؛ تا محصــلان بتوانند مقاله­های خود را در آن نشرکنند و از این طریق راه تبادل نظر و اندیشه میان محصلان ایجاد شود.   

2. پوهنحی ادبیات و علوم بشری مصمم است؛ تا در هر سمستر هفته­ای را به نام هفتة سمینارها وکنفرانس­های علمی مسمی و ایجاد ­کند و در این هفته محصلان مقاله­هــای نوشته شده خویش را در سالون کنفرانس­های پوهنحی ارائه نمایند.

3. ایجاد نمایشگاه­های آثار هنری استادان و محصلان در سطح پوهنحُی.

۴. ایجاد یک استیشن رادیو در دیپارتمنت ژورنالیزم.

مبارزه با اعتیاد، خشونت، خرافات و تعصب              

الف) مبارزه با اعتیاد: در سال­های اخیر اعتیاد به مواد مخدر، یکی از مشکلات عمدۀ جامعه و دولت افغانستان بوده است. از آن­جایی­که افغانستان محل کشت و ترافیک مواد مخدر است، جوانان این کشور در معرض تهدید مواد مخدر قرار دارند. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی پوهنتون فاریاب به خاطر ایجاد فضای سالم مطمئین برای محصلان خود، فعالیت های پیش­گیرانه زیر را برای جلوگیری از اعتیاد محصلان به مواد مخدر انجام می دهد:  

  1. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی معاونیت محصلان، برای جلوگیری از اعتیاد محصلان به مواد مخدر برنامه های

آگاهی دهی از اضرار جانی، روانی، مالی و اجتماعی مواد مخدر را روی دست می­گیرد (جهت آگاهی­دهی برای محصلان یک ساعت درسی در هر سمستر اختصاص داده می­شود).  

۲. پوهنحی ادبیات و علوم بشری فضای صمیمانه را جهت خود داری محصلان  از روآوردن به مواد مخدر ایجاد می­کند.

۳. برای جلوگیری استفاده از مواد مخدر در محیط پوهنحی اقدامات جدی و عملی انجام می­شود.           

۴. طرزالعمل منع استفاده از دخانیات طریقه رهایی از آن برای محصلان آموزش داده میشود.

مبارزه علیه خشونت و تعصب

          خشونت و تعصب از جمله پدیده هایی شوم است که می­توانند فضای اکادمیک و صمیمی را متأثر سازند. افغانستان کشوری است که نظر به ادامه جنگ های خانمانسوز و مداخلات اجانب سالیان متمادی از خشونت و تعصب قومی، جنسیتی، زبانی، سمتی و مذهبی و امثال آن متاثر شده است. پوهنتون فاریاب منجله پوهنحی ادبیات و علوم بشری به حیث یک کانون اکادمیک با این پدیده ها به صورت اساسی مبارزه می­کند و نمی­گذارد که چنین خشونت و تبعیض سبب متضرر شدن فعالیت های اکادمیک پوهنحی گردد. 

          پوهنحی ادبیات و علوم بشری همواره علیه خشونت و تعصب مبازره پیگیرانه نموده و در زمینه محو آن، راه­کار های عملی ترتیب می­دهد و بر مبنای آن حلقه­ی خشونت و تعصب نابود ساخته و برای عاملین آن مجازات را طبق لایحه­ی کمیته نظم و دسپلین در نظر می­گیرد.

 

مبارزه علیه خرافات

            پوهنحی ادبیات و علوم بشری با در نظرداشت لوایح و مقررات وضع شده و هدایت ریاست پوهنتون فاریاب از تمام نظریات و افکار مثبت که به مفاد افراد و اشخاص به خصوص انسان باشد و مسبب رشد و توسعه­­ی کشور است و مغایر به ارزش­های اسلامی و ملی و اکادمیک نباشد، پشتبانی می­نماید. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای مبارزه و جلوگیری از شیوع افکار خرافاتی، معاونیت، مدیریت تدریسی و آمریت های پوهنحی را مکلف می­سازد برای مبارزه با خرافات، آزادی اکادمیک را طور اساسی در سطح پوهنحی به میان آورده و روش محصل محوری­ را به ­صورت معیاری و عصری تطبیق کند و استادانی از چنین اعمال علیه محصل کار می­گیرند، شناسایی و از این گونه فعالیت­های آنان جلوگیری گردد.  

آشنا ساختن محصلان جدیدالشمول با محیط

              معاونیت و مدیریت تدریسی، در هر سال تحصیلی به شروع سمستر اول یک روز را به نام روز آشنایی محصلان جدیدالشمول با محیط آموزشی، طرزالعمل و لوایح سیستم کریدت بر می­گزیند. در این روز محصلان جدید پوهنحی­ به کمک رهنمایی اداره مربوطه خویش از محیط پوهنحی ادبیات و علوم بشری آشنایی کامل حاصل می­کنند که شامل آشنایی با کتابخانه ها، کمپیوتر لب، کورس های آموزشی می­باشد.

برنامه­ های زیرساختی

تهیه و تجهیز صنوف درسی، لابراتوارها و کتابخانه­های معیاری             

الف) تجهیز صنوف درسی: کمبود جای و صنف در تعدادی در پوهنحی­ ادبیات و علوم بشری محسوس است. در پنج سال گذشته جذب محصلان برای پوهنتون منجمله به پوهنحی ادبیات و علوم بشری بدون در نظر گرفتن برنامه­هـای از قبل تعیین­شده بوده است. پالیسی ازدیاد محصلان در پوهنتون ­های دولتی وزارت تحصیلات عالی، سبب ایجاد مشکل جای در صنف های درسی، کمپیوتر لب و کتابخانه گردیده است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای فراهم کردن و تجهیز صنوف درسی، استدیو و ایجاد کتابخانه های معیاری اقدامات ذیل را الزامی و ضروری می­داند: 

1. پوهنحی ادبیات و علوم بشری، معیار یک متر مربع جای برای هر محصل در صنوف درسی، استدیو، کتابخانه و کمپیوتر لب را رعایت می­کند. 

2. استفاده از پروجکتور، LCD و انترنیت نیازمند امکانات است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با همکاری ریاست پوهنتون فاریاب برای صنوف درسی را با استفاده از  تکنالوژی معلوماتی  مجهز به شیوه استندرد جهانی می­کند.

ب) تجهیز لابراتوارها: تجهیزات لابراتواری پاسخگوی کار عملی برای محصلان و تحقیق برای استادان نیست. تقریباً لابراتوارهای تمام دیپارتمنت ها به­تجهیز نیازمند اند. در کنار تجهیــز نبودن لابراتوارهــا، مشکل نبود لابرانت مجرب نیز محسوس است. در پلان کنونی در بخش تجهیز و نوسازی لابراتوارها اقدامات زیر روی دست گرفته می شود:

1. ایجاد لابراتوار جدید سوند ریکاردینگ و فوتوگرافی برای دیپارتمنت ژورنالیزم؛    

2. ایجاد لابراتوار و صنف جغرافیه برای دیپارتمنت جغرافیه.

ج) تجهیز کتابخانه­ها: پوهنحی ادبیات و علوم بشری داری یک کتابخانه و دارای کتاب های نا کافی است و مسوول کتابخانه هم در تشکیل پوهنحی وجود ندارد که پاسخگوی نیازمندی بسیاری از محصلان باشد و خدمات ارائه کتاب نیز طور سنتی با همکاری یک تن از استادان صورت می­گیرد ­که نیازمند تجدید می­باشد. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با همکاری ریاست پوهنتون فاریاب در پلان کنونی در بخش انکشاف کتابخانه پوهنحی اقدامات آتی را انجام می­دهد:

1. کتابخانة پوهنحی ادبیات و علوم بشری مجهز با ابزار تکنالوژی معلوماتی  می­شود.   

2. ریاست پوهنحی­ ادبیات و علوم بشری با هماهنگی آمریت کتابخانه مرکزی برای کتابخانه­ خویش کتاب وافر جهت رفع نیازمندی محصلان، فراهم می­کنند.

3. معاونیت اداری، کتابخانه مرکزی پوهنحی ادبیات و علوم بشری را الکترونیکی می­سازد، تا دسترسی محصلان به کتاب آسان شود.

5. پوهنتون فاریاب، مجله های علمی را برای کتابخانه های پوهنحی ادبیات و علوم بشری خریداری و تهیه می­نماید.     

6. پوهنحی ادبیات و علوم بشری به انتشارات مراجعه می­کند و تلاش می کند که همکاری آنان را جهت جمع آوری کتاب برای کتابخانه پوهنحی جذب کند.

8. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با هماهنگی پوهنتون فاریاب نمایشگاه های کتاب را در سطح پوهنتون مربوطه دایر می­کند تا زمینه همکاری کتاب فروشان را به خود جلب کند.

تهیه و توسعة امکانات ورزشی

          پوهنحی ادبیات و علوم بشری دارای میخواهد توجه محصلان را به ورزش جلب ­کند. در پلان کنونی، پوهنحی ادبیات و علوم بشری روی رشد ورزش میان محصــلان، استادان و کارمندان خود سرمایه گذاری می کند و این سرمایه گذاری موارد زیر را در بر می­گیرد:

1. ریاست پوهنحی، علاقه مندان ورزش را از ۱۰ فیصد، در پنج سال آینده به ۱۵ فیصد افزایش می­دهد.

2. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با همکاری معاونیت مالی بودجه کافی را برای انکشاف تیم های ورزشی و امکانات فراهم می­کند و همچنان در قالب آمریت دیپارتمنت های پوهنحی ادبیات و علوم بشری رقابت های ورزشی را به میان می­آرد.

3. پوهنحی ادبیات و علوم بشری در نظر دارد تا مطابق برنامه تهیه شده توسط آمریت دیپارتمنت تربیت بدنی بانوان را نیز به ورزش تشویق کند و جهت استفاده در اختیار محصلان قرار دهد.     

توسعۀ دفاتر کاری برای استادان و کارمندان

             آمریت­های دیپارتمنت اکثراً به مشکل نبود جای مواجه اند؛ چون در یک شعبه سه الی چهار استاد استفاده می­کنند بنا برای مطالعه و تحقیق مناسب نیست و مدیریت تدریسی پوهنحی نیز جای مناسب برای کار را ندارد. بنا فراهم نمودن اتاق مطالعه و تحقیقات علمی مشکلات استادان را مرفع می­سازد.  

توسعۀ ساحات سبز و بهبود محیط­زیست       

در اطراف تعمیر پوهنحی ادبیات و علوم بشری محیط سبز وجود دارد که و لی مشکلات عمده آن سیستم آبرسانی و عدم توجه مدیر فارم میباشد که توجه در سرسبزی آن صورت نگرفته است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای توسعه محیط زیست، خصوصاً توسعه سرسبـزی در پنــچ سال برنامه های زیر را روی دست می­گیرد:         

1. پوهنحی ادبیات و علوم بشری پوهنتون فاریاب تمام محوطه تعمیر پوهنحی را سرسبز و درخت کاری نموده و با سیستم آبیاری مجهز می نماید.

2. ساحه سبز پوهنحی ادبیات و علوم بشری هم اکنون به کمبود آب برای آبیاری و به گشت و زار و تخریب ساحه سبز توسط محصلان سایر پوهنحی ها مواجه است. پوهنحی ادبیات و علوم بشری برای توسعه ساحه سبز و رفع کمبود آب و نیز آموزش نگهداری از ساحه سبز اقدام الزامی می­کند.

ترمیم و بازسازی

پوهنحی ادبیات و علوم بشری با همکاری ریاست پوهنتون فاریاب و معاونیت امور مالی ساختمان­های موجود را ترمیم و بازسازی می­نماید.

پوهنحی ادبیات و علوم بشری با آن که دارای محوطه وسیع است، اما زیرساخت های آن برای تعداد کمی از محصلان طراحی شده است. با جذب محصلان به صورت معیاری این مشکل رفع می­شود:   

بودجه ­ریزی

سنجش بودجه بــرای تطبیق برنامه استراتیــژیک پوهنتون فاریاب منجمله پوهنحی ادبیات و علوم بشری یکی­ از مهم­ترین عوامل اثرگذار به ­شمار می­رود. پوهنحی ادبیات و علوم بشری با توجه به تطبیق برنامه استراتیژیک خویش به بودجه کافی نیاز دارد ، تا زمینه برای تنظیم بودجه تطبیقی ریاست پوهنتون فاریاب و وزارت محترم تحصیلات عالی نیز فراهم شود.

اجرای استراتیژی

       برای اجرای استراتیژی پوهنحی ادبیات و علوم بشری نیاز به گزینه­های ذیل محسوس می­باشد:

الف ) زمینه سازی و بسترسازی برای اجرا:

1. تغییر در ساختار و تشکیلات پوهنحی؛

2. تحول و بهبود سیستم ها و جریانات مدیریتی؛

3. تغییر در سبک رهبری و مدیریتی پوهنحی ؛

ب ) عملیاتی یا کاربردی کردن استراتیژی پوهنحی :

1. تدوین نقشه تطبیق استراتیژي طی 5 سال

2. تدوین بودجه و تخصیص منابع مربوطه

3. در صورت نیاز تغییر در پالیسی ها و سیاست های داخلی پوهنحی  برای کمیت بیشتر و کیفیت بهتر.

ارزیابی استراتیژی

در بخش ارزیابی استراتیژي، پوهنحی ادبیات و علوم بشری به دنبال بیان مبانی استراتیژي و تعیین شاخص­های ارزیابی، سنجش عملکرد عوامل انسانی، تجدید و ثبات عملکرد و اقدامات اصلاحی در این زمینه می­باشد؛ البته باید یادآور شد که ارزیابی عملکرد افراد و امکانات پوهنحی در هر سال یکبار صورت می­گیرد که در این زمینه میکانیزم جداگانه مطرح می­شود.

ضمایم

در این بخش اطلاعاتی که برای تهیه و تدوین پلان استراتیژیک مورد استفاده قرار گرفته است، ضمیمه می­گردد. این اطلاعات شامل زمینه های منابع انسانی، ساختار فزیکی، مالی، فرهنگی، بودجه بندی و لیست نیازها می­باشد.

 

پلان استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری در جلسه مورخ  4/۱۰/ 139۹ قرائت و تایید گردید، فیصله درج پروتوکول شماره (8) شورای علمی می­باشد.

                                                                 با احترام 

                                                                 پوهنوال نرگس سیدزاده

                                                                   رئیس پوهنحی ادبیات و علوم بشری

 

در جلسه مورخ  10/۱۰/ 139۹ پلان استراتیژیک پوهنحی ادبیات و علوم بشری قرائت و تایید گردید، فیصله درج پروتوکول شماره (9) شورای علمی می­باشد.

                                        با ا حترام

                    پوهنمل ماستر فیروز اوزبیک کریمی

                              رئیس پوهنتون فاریاب

 

[1]. Outcome Based Education

[2]. Student Centered Learning