تاریخچۀ پوهنتون فاریاب
فاریاب ولایتی است که در تاریخ معارف افغانستان ارزنده ترین نام و نشان را در صفحه های تاریخ از خود برجا گذاشته است و بی نظیر ترین اشخاص و افراد را در این خطه مرد خیز تربیه نموده در راستای خدمت به وطن و مردم تقدیم نموده است.
بدین ملحوظ این ارگان تحصیلی هم به سعی و تلاش بی دریغ شیفته گان علم و معرفت و دوستداران معنویت در سال ۱۳۵۶ هجری خورشیدی درزمان محترم غلام صدیق محبی وزیر تعلیمات عالی آن وقت درچوکات موسسه عالی تربیه معلم شروع به فعالیت نمود، که اولین مدیر و سرپرست موسسۀ عالی تربیۀ معلم الحاج پوهاند شیرمحمد پاکنهاد فرزند عبدالمحمد، دومین مدیر عبدالله میدانوال (1357-1358)، سومین مدیر محمد اشرف عظیمی فرزند محمد عظیم (1358-1359)، چهارمین مدیر عبدالحکیم دلاور فرزند محمد صدیق (1359- 1361)، پنجمین مدیر پوهندوی ولی محمد ایثار فرزند محمد ابراهیم (1361- 1363)، ششمین مدیر پوهنمل غلام حبیب ضربت فرزند غلام حیدر(1363- 1365) و هفتمین مدیر استاد هدایت الله هدایت فرزند غلام محمد (1365- 1370) از بدو تاسیس تا ارتقاء به انیستیتوت پیداگوژی منحیث مدیر موسسه عالی تربیه معلم ایفای وظیفه نموده اند.
به همین ترتیب موسسه عالی تربیه معلم درسال (1366) درزمان مدیریت محترم استاد هدایت الله هدایت به انیستیتوت پیداگوژی ارتقاءنمود که نخستین رئیس استاد هدایت الله هدایت، دومین رئیس استاد امان الله ندیم فرزند حاجی دوران (1371- 1380) سومین رئیس استاد محمد آصف پیمان فرزند محمد صالح پیمان (1381- 1382) چهارمین رئیس پوهندوی شیرمحمد احسان فرزند فیض محمد (1382- 1388) در این موسسه تحصیلی بحیث رئیس وظیفه اجرانموده اند.
هکذا انیستیتوت پیداگوژی فاریاب در زمان ریاست پوهندوی شیرمحمد احسان درسال 1383 به موسسه تحصیلات عالی ارتقاء کرد و در سال 1388 محترم الحاج پوهندوی دیپلوم انجنیر فیض الله حبیبی مسوولیت ریاست موسسۀ تحصیلات عالی را بدوش گرفت. درسال 1391 خورشیدی به لطف خداوند به همکاری وزیر تحصیلات عالی محترم پوهاند دوکتور عبیدالله عبید موسسۀ تحصیلات عالی فاریاب به پوهنتون ارتقاءنمود.
از تاریخ اول میزان سال 1392 محترم پوهنوال دیپلوم انجنیر گل احمد فضلی به اساس پیشنهاد (244) مورخ 16/6/1392 وزارت محترم تحصیلات عالی و بتاسی از حکم (2835) مقام محترم ریاست جمهوری اسلامی افغانستان به حیث رئیس پوهنتون فاریاب تقرر و تا سال ۱۳۹۷ ایفای وظیفه نموده است.
فعلا پوهنمل فیروز اوزبیک کریمی به اساس حکم ۱۳۹۱ مورخ ۱۲/۷/۱۳۹۷ ریاست جمهوری به حیث ریس پوهنتون فاریاب ایفای وظیفه مینمایند.
پوهنتون فاریاب در حال حاضر بر علاوۀ برنامۀ شبانه دارای هشت پوهنحًی قرار ذیل است:
ایجاد پوهنحی تعلیم و تربیه در سال 1383
ایجاد پوهنحی زراعت در سال 1383
ایجاد پوهنحًی ادبیات و علوم بشری در سال 1386
ایجاد پوهنحًی اقتصاد در سال 1389
ایجاد برنامه شبانه(تعلیم و تربیه و ادبیات و علوم بشری) در سال 1390
ایجاد پوهنحًی حقوق در سال 1391
ایجاد پوهنحًی انجنیری در سال 1392
ایجاد پوهنحًی شرعات درسال1399
ایجاد پوهنحًی کمپیوتر ساینس در سال1399
تعداد استادان
پوهنتون فاریاب دارای (165) تن اعضای کادرعلمی (۱۲9 ذکور و 36 اناث) با رتبه های علمی(1) تن پوهاند (۱0) تن پوهنوال (10) تن پوهندوی (22) تن پوهنمل (63) تن پوهنیار (37) تن پوهیالی (23) تن نامزد پوهنیار در (۶) پوهنحًی و (26) دیپارتمنت اختصاصی و فارغ ده و (4) دیپارتمنت غیر فعال مصروف پیشبرد امور علمی و اکادمیک میباشد.
طوریکه در فوق تذکر یافت تعداد اعضای کادرعلمی در پوهنتون فاریاب به ۱۶5 تن میرسد که از آنجمله (۲) دوکتور، ۴3 ماستر و (۱۱3) تن لسانس بوده که مجموعی استادان این پوهنتون را تشکیل میدهند.
تعداد محصلان
در پوهنتون فاریاب ( 6015) محصل مصروف فراگیری دانش بوده که از آنجمله ( 4016 ) تن ذکور و ( 1099) تن اناث میباشد که خود نشانۀ ترقی و رشد این نهاد را نشان میدهد. تاسیس پوهنحًی های جدید کمپیوتر ساینس و شرعیات نشان دهندۀ آنست که این پوهنتون درحال انکشاف است.
تعداد کارمندان
پوهنتون فاریاب 56 تن کارمند اداری و 53 تن کارمند خدماتی را در تشکیل سال 1398 خویش دارا می باشد.
دیدگاه و ماموریت پوهنتون فاریاب
دیدگاه: پوهنتون فاریاب درراستای حفظ ارزش های اسلامی، ملی و نهادینه نمودن کیفیت عالی تدریس وآموزش و تامین عدالت اجتماعی تلاش می نماید. تابتواند جایگاه مناسب را در بین سایرپوهنتون های کشور احراز نموده و از موقعیت واعتبار بالای ملی برخودار باشد و می خواهد از این طریق در روند توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه نقش خویش را ایفا نماید.
ماموریت: پوهنتون فاریاب از طریق فراهم آوری زمینه تحصیلات عالی با کیفیت برای تمام واجدان شرایط اعم از ذکور و اناث، جهت تعلیم و تربیه جوانان ماهر و متخصص آراسته به دانش نوین، رشد اقتصاد ملی، بهبود وضعیت اجتماعی ـ فرهنگی و خدمات تحقیقی و تحصیلی موثر جهت رفع نیازمندی های کشور ارائه می نماید.